เทศบาลตำบลสันกลาง เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ได้รับการจัดตั้งจากองค์การบริหารส่วนตำบลสันกลางเป็นเทศบาลตำบลสันกลาง (ขนาดกลาง) เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2555

๑ . ๑ขนาดและที่ตั้ง

  ๑.๒ ลักษณะภูมิประเทศ

ตำบลสันกลางพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มมีความสูงจากระดับน้ำทะเล๒๙๓เมตรลาดเอียงมาทางทิศใต้มีแม่น้ำกวงและแม่น้ำคาวไหลผ่านทั้งสองข้างทาง พื้นที่ตำบลสันกลางมีพื้นที่โดยประมาณทั้งตำบล ๕ , ๔๙๕ไร่ หรือ ๘. ๘ตารางกิโลเมตร เป็นที่อยู่อาศัย ๓, ๘๒๐ไร่ พื้นที่เกษตร ๘๖๔ไร่ พื้นที่เหมาะแก่การประกอบอาชีพเกษตรกรรมและเป็นที่อยู่อาศัย การตั้งบ้านเรือนเกาะกลุ่มกันตามแนวถนนในหมู่บ้าน เป็นชุมชนใหญ่ เป็นเขตเทศบาลตำบล มีเส้นทางหลัก คือ ทางหลวงแผ่นดิน ๓สาย

๑.๓ ลักษณะภูมิอากาศ

๑.๔ การปกครอง

ตำบลสันกลางแบ่งเขตปกครอง ออกเป็น ๗ หมู่บ้าน ประกอบด้วย หมู่ที่ ๑บ้านมอญเหนือ หมู่ที่ ๒บ้านมอญใต้ หมู่ที่ ๓ บ้านสันกลางเหนือ หมู่ที่ ๔บ้านสันกลางเหนือหมู่ที่ ๕ บ้านสันกลางใต้ หมู่ที่ ๖ บ้านสันกลางใต้ หมู่ที่ ๗ บ้านริมกวง

๑.๕ ประวัติชุมชน

จากตำนานและคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ เล่าว่าบรรพบุรุษของชาวตำบลสันกลาง แต่เดิมเป็นชาวไทยเขิน ซึ่งอพยพมาจากหลายถิ่นฐาน เช่น จากแคว้นสิบสองปันนา และจากเมืองเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศสหภาพพม่า โดยอพยพเข้ามาตั้งบ้านเรือนอยู่ในหลายพื้นที่ เช่น ในอำเภอดอยสะเก็ด ที่หมู่บ้านป่าป้อง ส่วนที่อำเภอสันกำแพงจะตั้งบ้านเรือนอยู่ที่บ้านห้วยทราย ตำบลห้วยทราย และที่ตำบลสันกลาง ซึ่งสามารถพิสูจน์ได้ในปัจจุบันว่ามีบรรพบุรุษที่อพยพมาจากถิ่นฐานเดียวกัน เช่น สำเนียง ภาษาพูด ขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรมที่ใกล้เคียงกัน ชาวไทยเขินที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานที่ตำบลสันกลางในตอนแรก ตั้งถิ่นฐานที่บ้านมอญ ซึ่งในสมัยก่อนเล่ากันว่า ในถิ่นนั้นมีต้นไม้ชื่อว่าไม้มอนหรือไม้หม่อน จากข้อสันนิษฐานจากผู้เฒ่าผู้แก่ผู้ทรงคุณวุฒิในหมู่บ้านเล่าว่า น่าจะมาจากคำว่า หม่อน ที่ใช้เลี้ยงไหม ต่อมามีการสะกดชื่อ มอน เป็น มอญ แต่ไม่มีผู้ใดทราบสาเหตุของการเปลี่ยนตัวสะกด ดังนั้น คำว่าบ้านมอญ จึงไม่ได้หมายถึงชนชาวมอญแต่อย่างใด ต่อมามีการขยายพื้นที่ของหมู่บ้านเป็นบ้านมอญเหนือและบ้านมอญใต้ ซึ่งในปัจจุบันคือ หมู่ที่ ๑และหมู่ที่ ๒ และเมื่อประชากรหนาแน่นขึ้น จึงขยายอาณาเขตไปทางทิศใต้ ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์ โดยมีการตั้งชื่อหมู่บ้านขึ้นใหม่ คือ หมู่บ้านศรีบัวเงิน ต่อมาหมู่บ้านศรีบัวเงินได้กลายเป็นจุดศูนย์รวมของชาวบ้าน ในการประกอบกิจพิธีตามประเพณีต่างๆ และบ้านศรีบัวเงินตั้งอยู่ ณ จุดศูนย์กลางของชุมชน จึงมีการเปลี่ยนชื่อเป็นบ้านสันกลาง และได้แยกหมู่บ้านออกไป อีก ๔หมู่บ้าน คือ บ้านสันกลางเหนือ ๒หมู่บ้าน ปัจจุบันคือ หมู่ที่ ๓และหมู่ที่๔ และบ้านสันกลางใต้อีก ๒หมู่บ้าน ปัจจุบันคือ หมู่ที่ ๕และหมู่ที่ ๖ ส่วนบ้านหมู่ที่ ๗ เดิมอยู่ในเขตการปกครองของบ้านมอญ หมู่ที่ ๒ต่อมามีการแยกหมู่บ้านออกไปอีก ๑หมู่บ้าน เนื่องจากมีพื้นที่อยู่ติดกับลำน้ำแม่กวงจึงตั้งชื่อว่า บ้านริมกวง ตั้งแต่ปีพุทธศักราช ๒๕๔๑ เป็นต้นมา